Την προσέχουμε, τη φοβόμαστε ή την έχουμε παρεξηγήσει. H χοληστερόλη είναι μία ουσία απαραίτητη για ζωτικές διεργασίες του οργανισμού μας, η οποία παράγεται σε μεγάλες ποσότητες στο σώμα μας από το ήπαρ, ενώ εμπεριέχεται και σε αρκετές από τις τροφές που καταναλώνουμε.
Επειδή, υπάρχουν διάφοροι μύθοι και παρανοήσεις γύρω από την πολύτιμη αυτή ουσία, ο Καρδιολόγος του Nicosia Heart Center δρ. Θράσος Κωνσταντινίδης, μας λύνει τις πιο συνηθισμένες απορίες που υπάρχουν για τη χοληστερόλη.
Τι ακριβώς είναι η χοληστερόλη;
Η χοληστερόλη είναι μια ουσία η οποία ανήκει στην ομάδα των λεγόμενων ‘’λιπιδίων’’ του οργανισμού. Αν και τη λέξη χοληστερίνη την έχουμε συνδυάσει με έναν εχθρό για την υγεία μας, η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση καλής υγείας. Τη συναντάμε στις ζωικές τροφές που καταναλώνουμε, ενώ επίσης, παράγεται από τον οργανισμό μας, κυρίως από το ήπαρ. Η χοληστερόλη παίζει σημαντικό ρόλο για κάποιες σύνθετες λειτουργίες του σώματος, όπως η δημιουργία των μεμβρανών, και η σύνθεση αρκετών ορμονών. Στην πραγματικότητα η παρουσία της χοληστερόλης είναι τόσο σημαντική, που αν δεν την προσλάβει ο οργανισμός μας από τη δίαιτα, θα τη δημιουργήσει μόνος του.
Αν η χοληστερόλη είναι τόσο απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας, τότε γιατί μπορεί να γίνει θανατηφόρα;
Ο λόγος είναι ότι η περίσσεια χοληστερόλη εναποτίθεται στο αρτηριακό τοίχωμα, αποτελώντας σημαντικό παράγοντα για την εμφάνιση καρδιοαγγειακών και μη, επεισοδίων.
Τι είναι η καλή και τι η κακή χοληστερόλη ;
H HDL (λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας) και η LDL (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας) αντίστοιχα. Το κύριο καθήκον της “καλής” HDL είναι να μεταφέρει τη χοληστερόλη από τους περιφερειακούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένων των τοιχωμάτων της αρτηρίας, στο ήπαρ. Στη συνέχεια εκκρίνεται από τη χολή ή χρησιμοποιείται και για άλλους σκοπούς, για παράδειγμα ως σημείο εκκίνησης για την παραγωγή σημαντικών ορμονών.
Η “κακή” LDL, μεταφέρει κυρίως χοληστερόλη προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η LDL μεταφέρεται από το ήπαρ, όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης του σώματός μας, στους περιφερικούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένων των αγγειακών τοιχωμάτων. Αντίθετα μια μορφή λιποπρωτεΐνης που υπάρχει στο αίμα μας, η HDL, δρα ευεργετικά για τον οργανισμό μας. Αυτό γιατί αποτελεί έναν από τους μηχανισμούς του οργανισμού μας για να αντιμετωπίσει την περίσσεια της χοληστερόλης απομακρύνοντας την από την κυκλοφορία του αίματος.
Τι είναι τα τριγλυκερίδια και ποιός ο ρόλος τους στην αθηροσκλήρωση;
Όσον αφορά τα τριγλυκερίδια, είναι λίπη που βρίσκονται στο σώμα μας. Δεν είναι τόσο δημοφιλή όσο η χοληστερόλη καθώς δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί ο ρόλος τους στην εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Παρόλα αυτά υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις για το ρόλο των τριγλυκεριδίων στην ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου.
Τα δεδομένα αυτά φαίνεται να αφορούν ιδιαίτερα γυναίκες και ορισμένους ασθενείς με ανωμαλίες στο μεταβολισμό των λιπιδίων. Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κατάσταση είναι σε ασθενείς με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, χαμηλά επίπεδα HDL-χοληστερόλης και σακχαρώδη διαβήτη. Αυτοί οι ασθενείς έχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη αθηροσκληρυντικής νόσου. Από αυτούς, το 40% των ανδρών και το 30% των γυναικών δεν έχουν επίγνωση της κατάστασής τους.
Επίσης η ηλικία έχει σημαντικό ρόλο τις τιμές των λιπιδίων καθώς η προσθήκη μιας δεκαετίας στην ηλικία, σχετιζόταν με επίπεδα ολικής χοληστερόλης υψηλότερα κατά 9 mg / dl, με επίπεδα τριγλυκεριδίων υψηλότερα κατά 13 mg / dl, με επίπεδα LDL χοληστερόλης υψηλότερα κατά 7 mg / dl, επίπεδα λιποπρωτεΐνης (α) υψηλότερα κατά 1.2 mg / dl, ενώ με επίπεδα HDL χοληστερόλης χαμηλότερα μόνο κατά 0.02.
Ποιές είναι οι συνιστώμενες τιμές λιπιδίων στο αίμα;
Οι συνιστώμενες τιμες λιπιδίων σε άτομο που δεν έχει ιστορικό καρδιαγγειακή νόσου ή σακχαρώδη διαβήτη είναι η LDL να διατηρείται μικρότερη της τιμης 100 mg/dl. Σε Άτομα που έχουν ιστορικό στεφανιαίας ή αθηροσκληρυντικής νόσου η LDL χοληστερόλη πρέπει να είναι μικρότερη των 55mg/dL και σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η LDL- χοληστερόλη πρέπει να είναι μικρότερη των 100 mg/dl(επιθυμητο και μικρότερη των 70 mg/dl).
Πως αντιμετωπίζεται η υπερλιπιδαιμία;
Το κύριο φάρμακο αντιμετώπισης της αυξημένης τιμής χοληστερόλης είναι οι στατίνες, οι οποίες εκτός από τη μείωση της παραγωγής χοληστερόλης έχει αποδειχθεί ότι έχουν ικανές αντιφλεγμονώδεις δράσεις και γι αυτό αποτελούν απαραίτητο φάρμακο για την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της στεφανιαίας νόσου, ενώ τελευταία μελετάται και ο ρόλος τους στην καρδιακή ανεπάρκεια. Από τα νεότερα υπολιπιδαιμικά φάρμακα είναι η εζετιμίμπη η οποία εμποδίζει την εντερική απορρόφηση της χοληστερόλης και χορηγείται κυρίως σε συνδυασμό με στατίνη επιφέροντας περαιτέρω μείωση των τιμών χοληστερόλης κατά 20%. Tα φαρμακευτικά σκευάσματα πολυακόρεστων λιπαρών οξέων ω-3 σε δοσολογία εως 3 γρ ημερησίως, χρησιμοποιούνται αλλα με περιορισμένη δράση για την αντιμετώπιση των υψηλών τριγλυκεριδίων αίματος.
Τελευταία έχουν εισέλθει τα ενέσιμα σκευάσματα για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας, τα μονοκλωνικά αντισώματα εναντίον των υποδοχέων των PCSk9 και siRNA που ευοδώνουν την απομάκρυνση της LDL χοληστερόλης από την κυκλοφορία. Η χρήση αυτών των φαρμάκων που γίνεται με υποδόρια ένεση οδηγεί σε μείωση των τιμών της LDL χοληστερόλης έως 65% της αρχικής τιμής και συνιστώνται κυρίως για τα άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία που διατρέχουν και τον υψηλότερο κίνδυνο θανατηφόρου ή μη εμφράγματος του μυοκαρδίου.
English 
Greek